Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ

Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ
Фото: iltumen.ru
Саха омук өркөн өйүн, талба талаанын үрдүк өрөгөйө олоҥхо - аҕыс кырыылаах алмаас курдук, хайа да өттүттэн хайыһан көрдөххө араас өҥүнэн арылыйа оонньуур улууканнаах айымньы буолар. Бу ытык айымньы өбүгэлэрбитин, төрүттэрбитин кытта быстыспат ситиммит. Омукпут киһи буолар килбиэнэ, өлбөт-сүппэт силиһэ, алгыстаах Аал Кудук маһа, тускулаах туруга. Өрөспүүбүлүкэбитигэр сыллата Олоҥхо күнүгэр аналлаах декаданы ыытыы үтүө үгэскэ кубулуйан, киэҥ далааһыннаахтык ыытыллар. Олоҥхоҕо аналлаах научнай-практическай конференциялар, төгүрүк остуоллар, быыстапкалар, конкурстар, кинигэ сүрэхтэниилэрэ,  спектакльлар дьону-сэргэни түмэллэр. Быйылгы декада сэтинньи 25-тэн ахсынньы 9 күнүгэр диэри буолуоҕа.    Олоҥхо декадатын үөрүүлээхтик аһыы сэтинньи 25 күнүгэр Былатыан Ойуунускай аатынан Саха академическай театрыгар ыытылынна.   Дьоро киэһэҕэ Ил Түмэн спикерэ, Олоҥхо иккис уон сылын бэлэмнээн ыытыыга Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай тэрийэр кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков , Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Алексей Дьячковскай , култуура уонна духуобунай сайдыы миниистирин солбуйааччы Николай Макаров , Амма, Мэҥэ Хаҥалас улуустарын делегациялара, өрөспүүбүлүкэбит олоҥхоһуттара кыттыыны ыллылар.   Театр фойетыгар аатырбыт олоҥхоһуттар САССР үтүөлээх артыыһа Устин Нохсоров төрөөбүтэ 110, саха народнай, Россия үтүөлээх артыыһа, Былатыан Ойуунускай аатынан Государственнай бириэмийэ лауреата Гаврил Колесов төрөөбүтэ 85 сылларыгар аналлаах быыстапкалар тэриллибиттэр. Кинилэр иккиэн одурууннаах орто туруу дойдуга уол оҕо буолан үөскээн-төрөөн, олох олорон, айан-тутан, ааттарын үйэлэр тухары махталлаах бар дьон өйүгэр-санаатыгар, сүрэҕэр-быарыгар хаалларбыттара. Кылыһахтаах сахалыы ырыа сайдыытыгар, өбүгэлэрбит барҕа баайдара - олоҥхо күн бүгүн дуорайарыгар тугунан да кэмнэммэт сүҥкэн кылааттарын киллэрбиттэрэ. Дьоро күҥҥэ кинилэр биир дойдулаахтара, Амма, Мэҥэ Хаҥалас улуустарын делегациялара анаан-минээн, ааттаан-суоллаан кыттыыны ыла кэлбиттэр. Олоҥхо саалатыгар Николай Степанов-Ноорой "Күн Эрили" олоҥхотун Мэҥэ Хаҥалас, Устин Нохсоров "Дыырай Бэргэн" олоҥхотун Амма ыччаттара толордулар.   Декада үөрүүлээх чааһа "Олоҥхо эйгэтэ – оҕо оонньуутугар" бырайыагынан оҥоһуллубут, олоҥхо геройдарын уобарастарыгар олоҕурбут куукулалары билиһиннэрииттэн саҕаланна.   Спикер Александр Жирков мустубут дьону Олоҥхо күнүнэн эҕэрдэлээн туран, бу үлэ хаамыытын сырдатта. "Олоҥхо тыыныгар ыччаты иитии бастаан оскуолалартан саҕаламмыта. Салгыы олоҥхо  педагогиката аны оҕо уһуйааннарыгар   киирбитэ. Олоҥхо геройдарын уобарастарыгар олоҕурбут оонньуурдарынан оҕо саадтарын хааччыйар туһунан боппуруоһу Национальнай кэмитиэт өссө 2011 сыллаахха көҕүлээбитэ. Бу ааспыт биэс сыл устата ити хайысхаҕа үлэ баран, Национальнай кэмитиэт туруорсуутунан Ил Түмэн бюджекка үп көрөн, СӨ Үөрэҕин министиэристибэтэ "Олоҥхо эйгэтэ – оҕо оонньуутугар" бырайыагы олоххо киллэрдэ. Олоҥхо персонажтарынан куукула таҥаһын тигии уонна театрга анаан оҕо көстүүмүн оҥорууга республикатааҕы куонкурус ыытыллыбыта.  Ол түмүгүнэн бастакы  комплекка 5 куукула оҥоһуллунна. Манна Туйаарыма Куо, Үрүҥ Уолан, Ньургун Боотур, Кыыс Ньургун, Айыы Умсуур Удаҕан уобарастара түмүллүннүлэр. Иккис түһүмэххэ эһиил атын персонажтар, абааһы геройдара оҥоһуллуохтара. Силигин ситтэҕинэ, комплект барыта 10 персонажтан турар буолуохтаах. Куукулалары оҥорууга Софья Попова   дириэктэрдээх "Чороон ХХI" үйэ тэрилтэ үлэлэстэ. Бастакы 1 тыһыынча комплегы өрөспүүбүлүкэ олоҥхонон дьарыктанар уһуйааннарыгар тарҕатыахпыт", - диэн эппитин саала ытыс тыаһынан уруйдаата.   Салгыы спикер: "Биллэрин курдук, 2005 сыл сэтинньи 20 күнүгэр ЮНЕСКО диэн аан дойду үрдүнэн үөрэхтээһин, доруобуйа харыстабылын уонна култуура сайдыытын кэтээн көрөр, өйүүр-убуур, көмөлөһөр тускуллаах тэрилтэ саха норуотун эпоһа Олоҥхону киһи-аймах материальнай буолбатах култууратын үйэттэн үйэҕэ бэриллэр күндү баайа диэн аан дойду шедеврдарын ахсааныгар киллэрбитэ. Онтон ыла Саха сирин дьоно-сэргэтэ санаата көтөҕүллэн, олоҥхону тилиннэрии, олоҥхону үөрэтии, олоҥхону туруоруу, олоҥхону суруйуу, олоҥхону сайыннарыы, олоҥхобутун аан дойдуга таһаарыы диэн араас хайысхалаах улахан үлэҕэ өйө-санаата хатанна, ол түбүгэр түстэ. Олоҥхону үйэтитиигэ ыытар үлэбитин бу сыллар тухары хайдах ыыттыбыт, туох ситиһиилээхпитий? 2020 сылга Олоҥхобут аар-саарга аатырбыта 15 сылын туолар. Национальнай тэрийэр кэмитиэт үлэ үтүө түмүктээх, киэҥ кэскиллээх буоларын туһугар, туох-ханнык иннинэ ис хоһоонун биир-биир сыымайдаан-сыаналаан ырытан көрөн, үөрэтэн, чинчийэн киэҥ далааһыннаах үлэни ыытар. Өрөспүүбүлүкэбит араас муннуктарыгар олоҥхону үйэтитии туһугар үлэлиир дьон бааллара биһигини олус үөрдэр. Ыччаппыт норуотун тылын, фольклорун, уус-уран айымньытын, сиэрин-туомун билэр буоллаҕына, олоҕор бигэ тирэхтээх буолуоҕа. Бу биһиги сүрүн сорукпут буолар", - диэн бэлиэтээтэ.   "Сайын аайы ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын үгүс дьон күүтэр, эрдэттэн тэринэр, бэлэмнэнэр. Үөрэрбит диэн ити үгэс олохсуйда. Аан бастаан маннык ыһыах Сунтаар улууһуттан саҕаламмыта. Эһиилги ыһыах Алдаҥҥа ыытылларын бары истэ-билэ сылдьаҕыт. Бу эппиэтинэстээх үлэҕэ Олоҥхо Ассоциацията кэскиллээхтик үлэлэһэ сылдьар общественнай тэрилтэ буолар. Түгэнинэн туһанан, үйэлээх үлэҕэ өйдөрүн-санааларын ууран үлэлэһэ сылдьар бар дьоҥҥо махталбытын тириэрдэбит. Саха олоҥхото модун бухатыыр курдук күрүлүүр күүһүнэн, балкыырдаах байҕал курдук баламат ис хоһоонунан, аан айылҕа курдук сиэдэрэй кэрэ тылынан-өһүнэн тулуктаһан, былыргы дьыллар былдьаһыктаах мындааларын, урукку дьыллар охсуһуулаах уорҕаларын уҥуордаан, аан дойду бастыҥ айымныларын кэккэтигэр киирсэр кэмигэр тиийэн кэллэҕэ", - диэн Александр Жирков этиитин түмүктээтэ.   Салгыы үгүс сыллаах сыралаах үлэтин, олоҥхо сайдыытыгар кылаатын иһин, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлин Махтал суругун Зоя Сысолятинаҕа (Дьокуускай) туттарда. Олоҥхо иккис уон сылын бэлэмнээн ыытыыга Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай тэрийэр кэмитиэтин Бочуотунай Грамотатынан ХИФУ профессора Мария Прокопьева-Нохсорова , Хаҥаластааҕы "Кыымчаан" уһуйаан иитээччитэ Айна Олесова , Мэҥэ Хаҥалас улууһун Баатара нэһилиэгин баһылыга Федор Захаров , Мэҥэ Хаҥалас улууһун Олоҥхо норуот айымньытын киинин уус-уран салайааччыта Ариан Пермяков, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх артыыһа Зоя Попова , араадьыйа суруналыыһа Майя Власьева , Дьокуускай куорат "Кэрэчээнэ" уһуйаанын сэбиэдиссэйэ Галина Николаева наҕараадаланнылар.   Александр Николаевич экспертар сэбиэттэрин быһаарыыларынан Култуура уонна духуобунай сайдыы министерствотын бириэмийэтин "Олоҥхо мецената" номинацияны Тамара Фоминаҕа (Бүлүү улууһа) дохсун ытыс тыаһыгар доҕуһуоллатан туттарда.   Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Алексей Дьячковскай олоҥхо эйгэтин тула мустубут дьону эҕэрдэлээтэ. 2017 сыл түмүгүнэн "Олоҥхону бастыҥ толорооччу" дохсун ааты Николай Григорьевка (Чурапчы улууһа), "Бастыҥ Олоҥхону тарҕатааччы" ааты Светлана Ивановаҕа (Бүлүү улууһа), "Бастыҥ уһуйааччы" аатын Лидия Сивцеваҕа (Чурапчы улууһа) туттартаата.   Өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо Ассоциацията общественнай түмсүү бэрэссэдээтэлэ Феврония Шишигина бүгүҥҥү күҥҥэ өрөспүүбүлүкэбитигэр олоҥхону 140 киһи толорорун, 4 Ийэ олоҥхоһут баарын, 35 диэри саастаах 32 олоҥхоһуттаахпытын уонна 200-тэн тахса оҕо-ыччат олоҥхолуурун иһитиннэрдэ. Олоҥхону үөрэтии, иитии педагогиката олоҕурбутун бэлиэтээтэ. "Ытык олоҥхоһут", "Ийэ кут", "Ыччат олоҥхоһут" түмсүүлэр дьоруо аттыы айаннатан үлэлии сылдьалларын эттэ. Бастыҥнартан бастыҥнарга Олоҥхо Ассоциациятын бириэмийэлэрин туттартаата.   Амма улууһун баһылыга Николай Архипов , Мэҥэ Хаҥалас улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччы Павел Сазонов эҕэрдэ тылларын эттилэр, улуустарын наҕараадаларын туттартаатылар.   Мустубут дьон Олоҥхо театра туруорбут "Олоҥхо" дьүһүйүүтүн (режиссер Валентин Макаров ) биир тыынынан көрдүлэр. Олоҥхоҕо быйыл саҥа үөрэхтэрин бүтэрбит эдэр артыыстар оонньоотулар. Доллоһутар тойук дуораһыйда, кылыһахтаах ырыа иһилиннэ, сырдык, хараҥа күүстэр охсуһуулара, орто дойдуга уйгулаах олох түстэнэрэ көһүннэ.   Олоҥхо декадатын чэрчитинэн икки нэдиэлэ устата улуустарга, нэһилиэктэргэ тэрээһиннэр буолуохтара. Түмүктүүр сүрүн тэрээһин ахсынньы 9 күнүгэр, үгэс быһыытынан сайын Олоҥхо ыһыаҕа ыһыллар улууһугар Алдаҥҥа ыытыллыаҕа.   Ил Түмэн пресс-сулууспата                                  

Ещё новости о событии:

Олоҥхо - уус тыл улуу айымньыта, уран өй сүдү көрүҥэ - Государственное Собрание РС(Я)
Саха омук өркөн өйүн, талба талаанын үрдүк өрөгөйө олоҥхо - аҕыс кырыылаах алмаас курдук, хайа да өттүттэн хайыһан көрдөххө араас өҥүнэн арылыйа оонньуур улууканнаах айымньы буолар.
12:32 26.11.2017 Государственное Собрание РС(Я) - Якутск
Олоҥхо — өбүгэлэрбитин, төрүттэрбитин кытта быстыспат ситим. Саха омук киһи буолар килбиэнэ, өлбөт-сүппэт силиһэ, алгыстаах Аал Кудук маһа, тускулаах туруга.
03:04 26.11.2017 Государственное Собрание РС(Я) - Якутск
 
По теме
Вилюйский район: Совместные рейды с МТПК - Противопожарная служба Пожарные и инструкторы противопожарной профилактики ОГПС РС(Я) №15 по МО «Вилюйский улус (район)» активно проводят инструктажи по пожарной безопасности.
Противопожарная служба
Сильный ветер и метель - Нерюнгринский район ПО ПРОГНОЗУ ФГБУ «ЯУГМС»: ближайшие сутки, 30 марта в Нерюнгринском районе, сохраниться сильный ветер с порывами до 15-20 м/с, метель.
Нерюнгринский район
В Якутской гордуме: поддержка участников СВО и их семей и вопросы школьной медицины - ИА SakhaLife.Ru В Якутской гордуме в новом созыве проведена структурная реорганизация — вместо одной комиссии по соцполитике сейчас действуют две — по социальной поддержке и охране здоровья граждан и по образованию, культуре и детству.
ИА SakhaLife.Ru
Фотофакт: Историк Пантелеймон Петров на открытии выставки со своей первой учительницей - ИА SakhaLife.Ru Кандидат исторических наук Пантелеймон ПЕТРОВ со своей первой учительницей Варварой Сергеевной ЗВЕРЕВОЙ на открытии своей выставки, посвященной 75-летию учёного, эксперта по истории города Якутска.
ИА SakhaLife.Ru
Названы лауреаты премии «Күн Өркөн» - ИА SakhaLife.Ru XXXI гала-концерт колледжа культуры и X I церемония вручения премии «Күн Өркөн» 28 марта 2024 г. в Якутске состоялся гала-концерт студентов Якутского колледжа культуры и искусств им.
ИА SakhaLife.Ru
В Якутске состоялся I Открытый конкурс исполнителей на кылыһах кырыымпе - Министерство культуры        28 марта с.г. состоялся I Открытый конкурс исполнителей на кылыһах-кырыымпе, посвящённый 10-летию ансамбля якутских инструментов "КЫЛ САХА" Национального театра танца РС (Я) им.
Министерство культуры