Горнай улууһугар аҕа сылын түмүктүүр тэрээһин ыытылынна

Горнай улууһугар аҕа сылын түмүктүүр тэрээһин ыытылынна
Горнай улууһугар аҕа сылын түмүктүүр тэрээһин ыытылынна
Горнай улууһугар аҕа сылын түмүктүүр тэрээһин ыытылынна
Горнай улууһугар аҕа сылын түмүктүүр тэрээһин ыытылынна
Горнай улууһугар аҕа сылын түмүктүүр тэрээһин ыытылынна
Горнай улууһугар аҕа сылын түмүктүүр тэрээһин ыытылынна
Фото: sakhalife.ru
Тохсунньу 26 күнүгэр Горнай улууһун Маҥаны нэһилиэгэр «Аҕа сылын» түмүктүүр тэрээһин уонна улуустааҕы эр дьоннор ансаамбылларын күрэҕэ үрдүк таһымнаахтык буолан ааста. Саха Өрөспүүбүлүкэтин «Аҕалар лигалара» уопсастыбаннай түмсүү бэрэссэдээтэлэ Айхал Иванович Габышев; көҥүл тустууга Азия чемпиона, Рио куоракка буолбут олимпийскай оонньуулар кыттыылааҕа, «Аҕалар лигалара» уопсастыбаннай түмсүү бэрэссэдээтэлин сүбэһитэ Айаал Петрович Лазарев; СВФУ психолога Анна Артуровна Сергеева; Саха Өрөспүүбүлүкэтин «Аҕалар лигалара» уопсастыбаннай түмсүү толорооччу дириэктэрэ Албан Иннокентьевич Стрекаловскай; улууспут аҕа баһылыгын солбуйаччыта Владимир Владимирович Спиридонов кэлэн ыалдьыттаатылар уонна аҕаларга туһалаах сүбэлэри оҥордулар. Тэрээһин сүрдээх ураты, туһалаах, Эр дьон алгыһынан саҕаланна. Аҕа сылыгар ыытыллыбыт үлэлэр сырдатылыннылар, эҕэрдэ тыллар этилиннилэр. Айхал Иванович оскуолаҕа уонна оҕо саадыгар сыаналаах бэлэхтэри туттарда. Психологическай сүбэ-ама, көмө өҥөтүн психолог Анна Сергеева оҥордо. Оскуола оҕолоругар Айаал Лазарев маастар кылаас ыытта. Кэлбит эр дьон түмсүүлэрин кытта атах тэпсэн олорон төгүрүк остуол олус сэргэхтик ааста. Горнай улууһун 4 нэһилиэгиттэн, уопсайа 68 эр дьон уонна 24 уол оҕо кыттыыны ыллылар. Эбиэт кэннэ «Дуораһый аҕа эр куолаһа» улуустааҕы эр дьон ансамбылын күрэҕэ буолла. Балаһыанньа быһыытынан ансамбыллар иккилии ырыаны ыллаатылар. Дьүүллүүр сүбэ түмүгү таһаарыытынан: -Дипломант 1 степени «Айтал» (Кэптин); -дипломант 2 степени «Аартык» (Маҥаны); -дипломант 3 степени “Эр Хоһуун” Маҕарастан кэлбит ыалдьыттарбыт буоллулар. Муҥутуур кыайыылаахтарынан, Гран-при «Эр дохсун» (Бэрдьигэстээх) ааттаннылар. Түмүккэ «Аҕа сылыгар» көхтөөх кыттыыны ылбыт, ситиһиилээх дьоммутун наҕараадалаатылар: -Лига отцов РС(Я) — «За вклад в повышение статуса отца и укрепление института семьи» — түөскэ кэтиллэр знагынан, огдообо аҕа Петр Афанасьевич Яковлев. -Лига отцов РС(Я) — «Почетнай грамотатынан» элбэх уол оҕолоох аҕа Никита Никитич Христофоров. -Лига отцов РС(Я) – «Махтал суругунан» нэһилиэккэ аҕа оруола үрдүүрүгэр кылааттарын киллэрбит аҕалар Василий Егорович Стручков, Владимир Семенович Александров. -Ил Түмэн РС(Я) Чаһылаах Махтал суругунан Петр Гаврильевич Сивцев -Министерство образование РС(Я) Махтал суругунан Николай Романович Корнилов. -Министерство культуры РС(Я) Махтал суругунан Алексей Семенович Александров. -«ЦК КПРФ 100-летие Октябрьской социалистической революции» үбүлүөйдээх мэтээлинэн Николай Кузьмич Яковлев, Петр Егорович Степанов. -МР «Горный улус» Махтал суругунан – Маҥаны нэһилиэгин аҕатын түмсүүтүн салайаччыта Аркадий Степанович Васильев, эдэр аҕа Иван Иванович Тимофеев. -МО «Маганинский наслег» Почетнай грамотатынан Анатолий Семенович Александров, Петр Петрович Степанов, Афанасий Маркович Алексеев. -Российскай Федерация ыал буолбуттара 25 сылынан «Тапталга бэринии» настольнай зныгынан – Альберт Егорович, Наталья Афанасьевна Степановтар дьиэ кэргэн наҕараадаланнылар. Россияҕа «Волонтер», Саха Сиригэр «Дьарыктаах буолуу», Горнай улууһугар «Үлэ», Маҥаны нэһилиэгэр «Үтүө дьыала» сылларын үөрүүлээхтик арыйыы сиэрэ-туома ыытылынна. Айхал Габышев: Республика үрдүнэн аҕалар түмсүүлэрин хайдах сыаналыыгыный? — Республикабытыгар аҕалар түмсүүлэрэ күн- түүн сайдан, кэккэбит хаҥаан иһэр. 2017 сылга 34 улууска барытыгар биирдиилээн талан бэйэлэрин нэһилиэктэригэр аҕа сылын биллэрбиттэрэ. Горнай улууһугар эмиэ Орто-Сурт нэһилиэгэ 2017сылга Аҕа сылын биллэрбитэ. Ситиһиилээхтик түмүктээтэ. Элбэҕи ситистилэр, элбэх социальнай объектар үлэҕэ киирдилэр. Дьон хаһааҥҥытааҕар да түмсэн, сомоҕолоһон элбэх социально-экономическай кыһалҕалары быһаарбыттар. Бу тэтими ыһыктыбакка үүммүт 2018 с. «Үтүө дьыала» сылын биллэрбиттэрэ олус үчүгэй. Муус устарга биһиги улахан республиканскай форум оҥороору сылдьабыт, онно бэйэлэрин этиилэрин киллэриэхтэрэ диэн эрэнэбин. Эһиги нэһилиэккит аҕата Александров Ариан аҕалар сийиэстэригэр үчүгэй этии киллэрбитэ, хас биирдии дьиэ кэргэҥҥэ спортивнай муннук баар буолуохтаах диэн. Улуус аҕа баһылыгын көрсүбүппэр Горнай улууһун үрдүнэн дьиэ кэргэттэргэ күрэх биллэрбиттэр, олус киһи сэргиир, кэрэхсиир. «Союз отцов России» Арассыыйа аҕаларын түмсүүтэ эмиэ олус сэргээтэ. Арассыыйа атын субъектарыгар бу күрэҕи, хамсааһыны сайыннарыахтара, ыытыахтара диэн эрэнэбин. Азия тустууга чемпиона Айаал Лазарев бу хайысханы биһи түмсүүгэ иилээн-саҕалаан ыытар. Кини билигин миэхэ спорт хайысхатыгар сүбэһитинэн ананна. Биһиги нэһилиэккэ иккитэ сырыттыҥ. Аҕалар тэрээһиннэринэн туох түмүккэ кэллиҥ? Туох эмэ атын сүүрээни көрдүҥ дуо? — Улуускут аҕа баһылыга Н.В. Андреев Маҥаны аҕаларын түмсүүтун олус сөхпүт. Кыһалҕалары быһаардылар, сомоҕолоһон диэтэ. Уонна онтон илэ харахпынан көрдүм оскуолаҕытын улэҕэ киллэрбиккит, спортзалгытын киллэрбиккит. Биир кыһалҕалаах кэрэ куоҕа дьиэ тутаары сылдьаллар. Маһын барытын бэлэмнээбиттэр. Б үтүө холобуру биһиги Арассыыйаҕа, республикабытыгар кэпсии сылдьабыт. Орто-Сурт аҕаларын үтүө холобурдарын, үтүө үлэлэрин биһиги тарҕатабыт. Атын улуус аҕалара, Горнай аҕаларын холобур оҥостоллор. Оҕо дьол, дьиэ кэргэн сиэркилэтэ буолар. Оҕону иитиигэ ийэ, аҕа биир өйүнэн, санааннан үлэлиэхтээхтэр. Айаал Лазарев: Аҕалар түмсүүлэригэр, эн туох сүбэни биэриэҥ этэй? Эдэр ыччакка, эдэр көлүөнэҕэ баҕа санааҥ? — Аҕаларга, түмсүү диэн сүрдээх улахан күүс, бары биир санаа буолуҥ, ситиһии сырдык өттүгэр хардыылааҥ. Бэйэҕитин кытта оҕолоргутун, инники көлүөнэ ыччаттары илдьэ сылдьан, сайыннаран инники суолу арыйан биэриҥ. Эдэр ыччаттарга сыалы-соругу туруоруҥ, төһөнөн улахан соччонон үчүгэй, кыбыстымаҥ. Ыарахаттартан толлумаҥ, тостумаҥ. Инникигитигэр харса суох, теһе да ыараханын иһин баран иһиҥ. Бүгүҥҥу тэрээһини туох дии санаатыҥ? Туох эмит санаа үөскээтэ дуо? — Бастатан туран оскуоланы киирэн көрдум, төрүт олох салынным. Норуот бэйэтин күүһүнэн, баҕатынан, дууһатынан үлэлээбитэ көстөр, ханнык эрэ Европа сайдыылаах оскуолатын курдук. Барыта орун оннугар, аккуратнай, ып-ыраас. Аҕалар түмсүүлэрэ сүрдээх улахан туһаны аҕалар дии саныыбын. Нэһилиэнньэҕэ, уопсай норуот, дойдубут сайдыытын өттүгэр улахан толчок биэрэр дии саныыбын. Сайда, кэҥии турарыгар баҕарыам этэ.   Владимир Спиридонов: Биһиги улууспутугар аҕалар түмсүүлэрин үлэтэ хайдаҕый? Туох ыарахаттары көрсөллөрүй? — Кэнники бириэмэҕэ улууспут аҕалара олус түмсүүлээхтик үлэлээн эрэллэр. Холобур, бу Маҥаны нэһилиэгэр үчүгэй баҕайытык инициативалаан «Аҕа сылын» биллэрбиттэрэ. Республикабыт «Аҕалар Лигалара» түмсүү салайааччытын Айхал Иванович Габышев арыллыытыгар даҕаны, түмүк да тэрээһинигэр кэлбитэ олус үчүгэй, күүстээх өйөбүл диэххэ наада. Аҕалар түмсүүлэригэр мин бэйэм санаабар эбии элбэх кэпсэтиилэр тахсыахтарын наада. Оскуола оҕолорун кытта, дьахталлар түмсүүлэрин игин кытта бары бииргэ олорон кэпсэтиэххэ, сүбэлэһиэххэ наада дии саныыбын. Ол түмүгүнэн быһаарыылары ылан, туох проблемалаахтарбытын ырытан, Дьиэ кэргэн бигэ туруктаах буолуутугар үлэлэьиэххэ наада. Холобур, арахсыы игин, ону ылан көрдөххө арахсыы РФ 1000 ыал буолааһын, 820 арахсыы, республикабытыгар 51% буолан турар, Горнай улууһугар 60 ыал буолааһын 45 арахсыы. Бу 2017 сыл көрдөрүүтүнэн. Мин санаабар итинник игин дьыалалары кэпсэтиэхтээхпит. Ол саамай улахан сыал, сорук буолуохтаах. Үлэ, хамнас син-биир итэҕэстээх быһаҕастаах, эн санааҕар өссө тугу киллэриэххэ сөбүй? — Эдэр ыччаты, көлүөнэни кытта үлэлэһиэххэ наада, кинилэргэ тиэрдэн. Холобур, «Школа молодых матерей» инник игин хамсааһынтан саҕалаан, ити барыта бэйэ-бэйэтигэр ситимнээх. Аҕа тмсүүтэ, аҕа оруола наһаа намтыыра. Тоҕо оннугуй? Тоҕо диэтэр бастакытынан (баҕар сорох дьоннор сыыьа өйдүөхтэрэ гынан баран) Уол оҕону холобур, оҕо саадыттан кэрэ аҥар иитэн таһаарар, кини көрсөр, меҕер-такайар. Алын кылааска бардаҕына эмиэ кэрэ аҥардар. Онтон оскуолага эмиэ үксэ оннук. Барыта инник эргиччи кэрэ аҥар иитиитэ. Атын холобур, соҕотох ийэлэр Арассыыйаҕа, республиканы ылан көрдөххө сүрдээх ыарахан сыыппара. Ол иьин инник утарыта олорон кэпсэтэн, ырытан проблеманы быһааран үлэлэр барыахтаахтар дии саныыбын. Бу курдук Маҥаны нэһилиэгэр «Аҕа сылын» түмүктүүр тэрээһиммит олус бэртик ааста. Аҕа оруола дьиэ кэргэҥҥэ үрдүү, кинилэр үтүө холобурдара өрүү биллэ-иһиллэ турдун. Үүммүт 2018 «Үтүө дьыала» сыла ситиһиилэри, таһаарыылаах үлэни аҕаллын. Источник:   Анастасия Максимова, Орто-Сурт бөһүөлэгэ
 
По теме
4.jpg - Мирнинский район В 2023 году на территории Якутия зарегистрировано 123 дорожно-транспортных происшествия с участием несовершеннолетних, в результате которых 1 ребенок погиб, 139 детей получили травмы.
Мирнинский район
JPG Файл - УМВД Республики Саха (Якутия) В дежурную часть отдела МВД России по Мегино-Кангаласскому району обратился представитель предприятия, занимающегося автоперевозками, с сообщением о краже 9 грузовых автошин.
УМВД Республики Саха (Якутия)
В медицинскую часть исправительной колонии № 1 поступило новое медицинское оборудование - УФСИН России по Республике Саха (Якутия) В рамках модернизации филиалов медико-санитарной части № 14 ФСИН России, расположенных в исправительных учреждениях УФСИН России по Республике Саха (Якутия),
УФСИН России по Республике Саха (Якутия)
В Якутии стали известны  10 лучших архивов республики - Правительство Республики Саха (Якутия) Муниципальные архивы  Аллаиховского, Мирнинского, Намского, Нерюнгринского, Нюрбинского, Сунтарского, Таттинского, Усть-Алданского, Чурапчинского районов и города Якутска признаны лучшими в регионе.
Правительство Республики Саха (Якутия)